In dit artikel vertel ik je over de effecten die de anticonceptiepil op ons heeft. Naast dat de pil er voor zorgt dat er geen ovulatie en dus geen bevruchting plaatsvindt, heeft de pil nog meer invloed op ons lichaam en dat wordt er vaak niet bij verteld als je aan de pil begint. We gaan wat dieper in op de bijwerkingen van de pil. De informatie in deze blog is gebaseerd op klinische studies die ik onder het artikel gelinkt heb. Ik vind het belangrijk om deze informatie te delen, want iedere vrouw heeft het recht om te weten wat de pil nog meer doet naast de bekende werkzaamheden. Eerst ga ik dieper op twee varianten van de pil in.
We hebben een blinde vlek als we nadenken over hoe de hersenen beïnvloed worden wanneer we onze geslachtshormonen veranderen. Want dat is wat de pil doet. ” -Aldus Sarah Hill, Amerikaanse sociaalpsycholoog.“
De gecombineerde anticonceptiepil (ook wel "de gewone pil")
De gecombineerde anticonceptiepil is de pil die zowel oestrogeen als progestageen bevat. Progestageen is de synthetische variant van onze lichaamseigen progesteron. De gecombineerde pil wordt in verband gebracht met een kleinere kans op hyperthyreoïdie (snelle schildklierwerking), een toename van de kans op multiple sclerose (M.S.), colitis ulcerosa*, de ziekte van Crohn*, systemische lupus erythematosus (auto-immuunziekte) en een vorm van chronische blaasontsteking. Anticonceptiva veranderen het immuunsysteem en verhogen zo de kans op een auto-immuunaandoening.
De progestageenpil (ook wel "minipil")
De anticonceptiepil die alleen prostageen bevat, wordt in verband gebracht met een toename van de kans op gewrichtsaandoeningen, eczeem en contactdermatitis (ontsteking van de huid door contact), pruritis (jeuk) en gerelateerde aandoeningen, alopecia(plaatselijke kaalheid), acne en urticaria (netelroos).
De pil pakt hormonale problemen niet aan
Het komt vaak voor dat meisjes/vrouwen met de pil beginnen vanwege menstruatieklachten/cyclus gerelateerde klachten. Hierbij kun je denken aan een onregelmatige menstruatie, PCOS (meest voorkomende hormonale aandoening bij vrouwen waarbij er cystes op de eierstokken groeien die ervoor zorgen dat er bijna geen eisprong meer plaatsvindt), veel bloedverlies etc. Als er besloten wordt om met de pil te beginnen om de klachten te behandelen, biedt dit vaak uitkomst. De klachten verminderen of blijven weg. Echter, hormonale klachten komen mogelijk terug wanneer de pil weer gestopt wordt. Dit komt doordat het jonge hormonale systeem aanpasbaar is en na het stoppen van de pil weer terug kan keren naar het eerste cycluspatroon. De oorzaak van de cyclusstoornis wordt niet aangepakt. Vandaar dat het ook niet zo gek is dat een hormonaal probleem na het stoppen met de pil weer naar boven komt. Zo kan er zich na het stoppen met de pil een vruchtbaarheidsprobleem aandienen, wat tot dusver onder het oppervlak zat.
De pil kan onze stemming beïnvloeden
“We hebben een blinde vlek als we nadenken over hoe de hersenen beïnvloed worden wanneer we onze geslachtshormonen veranderen. Want dat is wat de pil doet. ” -Aldus Sarah Hill, Amerikaanse sociaalpsycholoog. Dit komt onder andere doordat er nog maar weinig onderzoek gedaan is naar het verband tussen stemming en hormonen. Er zijn geen harde bewijzen voor een oorzakelijk verband tussen stemmingswisselingen/depressies/angsten en het gebruiken van de pil. Daarentegen worden stemmingswisselingen en depressies wel in verband gebracht met pilgebruik. We weten bijvoorbeeld dat een laag gehalte aan vitamine B6 kan bijdragen aan het ontstaan van een depressie en een tekort aan magnesium een rol speelt bij angststoornissen. Hier ga verder dieper op in.
De pil kan dyslipidemie veroorzaken
Dyslipidemie is een afwijking in de vetstofwisseling waardoor er een afwijking in de vetsamenstelling in het bloed ontstaat. Er is een onderzoek gedaan bij 100 gezonde vrouwen in de leeftijdscategorie van 20-35 jaar waarbij de invloed van een lage dosis van de anticonceptiepil op de plasmaspiegels van stikstofmonoxide, homocysteïne* en lipidenprofielen* werd onderzocht. Hier uit kwam naar voren dat de anticonceptiepil de plasmaspiegels van cholesterol, triglyceriden(vetten) en het LDL cholesterol* kan verhogen, dit noemen we dyslipidemie. Dyslipidemie geeft een grotere kans op hart- en vaat ziekten.
Voedingsstoffen tekorten en het gevolg daarvan
Hierboven heb je gelezen dat de pil een grotere kans geeft op het ontwikkelen van bepaalde aandoeningen/ziektes. Hier ga ik wat verder op in. Wanneer wij ons lichaam niet de benodigde bouwstoffen aanbieden, kan ons lichaam taken niet goed uitvoeren waar die bouwstoffen voor nodig zijn. De pil kan zorgen voor voedingsstoffen deficiënties (tekorten). Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de invloed van de pil op de levels van voedingsstoffen. Hieruit is gebleken dat de pil voornamelijk deficiënties veroorzaakt van de volgende voedingsstoffen: foliumzuur (B11), vitamine B12, vitamine B2, vitamine B6, vitamine C en vitamine E. Ook de mineralen selenium, zink en magnesium hebben te lijden onder het gebruik van de pil. In een rapport van de World Health Organisation (WHO) werd genoemd dat hier veel meer aandacht voor moest komen. Hieronder zal ik je in het kort uitleggen wat de functie van iedere vitamine/ieder mineraal is in ons lichaam en wat voor klachten er bij een tekort voor kunnen komen.
Foliumzuur
Foliumzuur speelt o.a. een belangrijke rol bij de methylering en DNA ontwikkeling. Methylering is een proces waarbij een molecuul aan een ander groepje moleculen gekoppeld wordt waardoor er een proces in ons lichaam plaats kan vinden. Dit gebeurt overal in ons lichaam, meerdere keren per dag voor verschillende processen. Dat de methylering goed werkt, is belangrijk voor bijvoorbeeld de ontgifting, het leveren van energie, gewichtsverlies, gezond ouder worden etc. Een laag foliumzuurgehalte leidt tot een verminderde DNA vorming en celafwijkingen. Daarnaast kan een tekort aan foliumzuur bij zwangere vrouwen de kans op neurale buisdefecten, zoals een open ruggetje bij de ongeboren baby, vergroten. Foliumzuur is ook essentieel bij het reguleren van de toxische stof homocysteïne* waar ik eerder over schreef.
Vitamine B2
Vitamine B2 speelt o.a. een rol in de energieproductie, celwerking, groei en stofwisseling. Een tekort aan B2 kan leiden tot het achteruitgaan van ons zenuwstelsel, disfunctie van ons hormonale systeem, huidproblemen en bloedarmoede. Wat ook interessant is om te vertellen, is dat vitamine B2 suppletie bij mensen met migraine geassocieerd is met een aanzienlijke vermindering van hoofdpijn aanvallen, de intensiteit en de duur van de aanvallen en vaak is er minder medicatie nodig voor de migraine. Aangezien hoofdpijn een regelmatig voorkomende bijwerking is van de anticonceptiepil, kan het heel nuttig zijn om B2 te suppleren voor migraine, naast dat het de deficiëntie opheft.
Vitamine B6
Vitamine B6 speelt een rol in meer dan 100 enzymatische reacties (enzymen zorgen ervoor dat taken in ons lichaam uitgevoerd worden). Vitamine B6 speelt ook een belangrijke rol in onze stofwisseling, met name bij de vertering van eiwitten.
Wat ik zelf erg interessant vind, is dat B6 een rol speelt in de biosynthese van neurotransmitters (stofjes in onze hersenen die bepalen hoe wij ons voelen). Bijvoorbeeld, en nu komt het: B6 is onmisbaar bij de synthese van tryptofaan (een aminozuur), niacine en SEROTONINE! Dit zou een logische verklaring kunnen zijn waarom sommige vrouwen last krijgen van depressieve gevoelens als ze de pil gebruiken. Serotonine is nodig voor het reguleren van emoties en geeft een gevoel van welbevinden en tevredenheid. Het heeft een kalmerend effect en het kan de diepe slaap bevorderen. Wanneer serotonine laag is, kunnen we angsten of depressies ervaren. Ook speelt B6 een rol in het reguleren van homocysteïne* (daar is hij weer!), een schadelijke stof die de voorbode is voor hart- en vaatziekten. Een tekort aan vitamine B6 wordt ook nog eens in verband gebracht met zwangerschapscomplicaties. Nog een reden om, naast de geboorteafwijkingen bij een foliumzuurtekort, niet direct na het stoppen met de pil proberen zwanger te worden.
Vitamine B12
Een alleskunner! Deze vitamine is namelijk bij bijna alle lichamelijke functies betrokken. Dit betekent dan ook dat een tekort aan B12 kan leiden tot een groot scala aan klachten. Het speelt o.a. een onmisbare rol in het celmetabolisme (proces in de cel waar van voedingsstofen energie gemaakt wordt), bij de vorming van DNA, de energieproductie, celgroei en celherstel. Naast foliumzuur en B6, is ook B12 betrokken bij het op peil houden van een gezond homocysteïnegehalte* en dient zo ter preventie van hart- en vaatziekten.
Vitamine C
Vitamine C, deze kennen we allemaal wel. Waarschijnlijk wist je al dat vitamine C onmisbaar is voor een goede weerstand. Interessant weetje; ons lichaam kan vitamine C niet opslaan en daarom moet je het meerdere keren per dag binnen krijgen. Vitamine C is daarnaast onmisbaar voor de aanmaak van collageen. Collageen bevindt zich in alle zachte weefsels, zoals de huid en de bloedvaten. Het zorgt voor elasticiteit. Een voorbeeld van een extreem tekort aan vitamine C is scheurbuik, een ziekte die voorkwam in de tijd van de VOC. Een tekort leidt tot een slechte wondheling, verminderde weerstand en bindweefselaandoeningen. Wat je misschien niet snel zou verwachten, is dat vitamine C ook onmisbaar is bij stress! Stress doet een enorm beroep op onze antioxidanten en zo ook op vitamine C.
Vitamine E
Dit is tevens een sterke antioxidant en daarmee van groot belang in ons immuunsysteem. Daarnaast verbetert vitamine E de doorbloeding en het vaatstelsel en voorkomt spierafbraak.
Zink
Zink is een essentieel mineraal en speelt een rol in de aanmaak van DNA en RNA (lijkt erg op DNA), genexpressie (hoe erfelijke persoonskenmerken tot uiting komen) en afweer. Dit mineraal is dus wederom belangrijk bij de ontwikkeling van de ongeboren baby. Ook bij huidaandoeningen is zink vaak werkzaam. Daarnaast reguleert zink apoptose (een moeilijk woord voor een “foute/schadelijke” cel die zichzelf laat ontploffen en wordt opgeruimd).
Selenium
Selenium speelt o.a. een belangrijke rol in het functioneren van de schildklier en het maakt zware metalen (bijv. in cosmetica, pesticiden, luchtvervuiling etc.) onschadelijk. Selenium is ook een antioxidant en een tekort kan een grotere kans op kanker en hart- en vaatziekten betekenen. Zo speelt selenium een belangrijke rol in de preventie van kanker, met name borstkanker.
Magnesium
Magnesium is net als vitamine B12 een alleskunner, absoluut onmisbaar! Er zijn wel meer dan 300 enzymen die magnesium gebruiken om te kunnen functioneren. De rol van magnesium vinden we bijvoorbeeld terug in de energieproductie; zonder magnesium geen energie! Magnesiumtekort kan tot een grote verscheidenheid aan ziektes leiden: diabetes, hart- en vaatziekten, spierkramp, hoge bloeddruk, angststoornissen, migraine, fibromyalgie, stress, osteoporose, trombose, herseninfarct én hormonale stoornissen(!). Dat zou gek zijn; we hebben een hormonaal probleem (mogelijk door een magnesiumtekort) en we slikken hiervoor de pil zodat klachten afnemen, maar het probleem wordt juist groter! Hier komt ook weer een mentale klacht terug; de angststoornis.
Conclussie
Wat laat het bovenstaande ons zien? Dat de bijwerkingen die veroorzaakt worden door de anticonceptiepil mogelijk te herleiden zijn tot de tekorten veroorzaakt door de anticonceptiepil. Door een tekort aan een bepaalde vitamine/mineraal kunnen diverse lichamelijke functies niet goed uitgevoerd worden, simpelweg omdat er niet genoeg bouwstenen zijn. We zien ook een duidelijke relatie tussen B6 en magnesium en depressiviteit/angsten. Er is dan nog geen oorzakelijk verband gevonden tussen depressie/mentale klachten en de pil, maar bij pilgebruik wordt wel vaak een tekort aan vitamine B6 en magnesium gezien, welke wel weer gelinkt worden aan depressies/mentale klachten.
Wat ook goed is om te weten, is dat de pil ontworpen is op de “gezonde vrouw”, dus niet voor vrouwen met schildklierproblemen, psychische klachten of een auto-immuunziekte. Wanneer de pil ontwikkeld en getest wordt, dan worden vrouwen met een aandoening/ziekte namelijk uitgesloten van het onderzoek. Dit gebeurt, omdat de ontwikkelaars niet willen dat de resultaten hierdoor beïnvloed kunnen worden. Zo kun je je voorstellen dat wanneer je wel een aandoening hebt en de pil wordt voorgeschreven, dit een groot scala aan problemen kan opleveren.
Wat ik nog extra wil benadrukken is zwangerschap na de anticonceptiepil. Zoals je hebt kunnen lezen zijn bepaalde vitamines/mineralen éxtra belangrijk als het om de ontwikkeling van de ongeboren baby gaat. Of het nou een rol speelt in de DNA expressie, de aanleg van het zenuwstelsel, de hersenontwikkeling etc. Veel vrouwen gebruiken de pil totdat ze besluiten dat ze klaar zijn voor kinderen. De pil wordt gestopt en “we zien wel wanneer we zwanger worden”, toch? Ik hoop dat je na het lezen van dit artikel bedenkt dat het goed is om eerst de tekorten aan te vullen vóórdat je samen besluit om voor een baby te gaan.
Zo kan er zich na het stoppen met de pil een vruchtbaarheidsprobleem aandienen, wat tot dusver onder het oppervlak zat.
Disclaimer
in dit artikel heb ik een aantal vitamines/mineralen benoemd. Ik kan me voorstellen dat je graag de tekorten aan wilt vullen, maar ik raad je af om dit alleen aan te pakken. Ieder lichaam is anders en een orthomoleculair therapeut kan je helpen bij het adviseren van supplementen. Daarnaast zijn er veel verschillende varianten van vitamines en mineralen op de markt, waaronder ook veel synthetische. Deze varianten worden slecht opgenomen en zijn dus af te raden.
*Colitis ulcerosa= chronische ontsteking in de darmen.
*Ziekte van Crohn= chronische ontsteking die in het gehele spijsverteringsstelsel voor kan komen.
*LDL cholesterol= een aanwijzer voor een verhoogde kans op een hartinfarct en het scheuren van een bloedvat.
*Homocysteïne= toxisch tussenproduct dat ontstaat bij de afbraak van eiwitten. Om homocysteïne verder af te breken tot een niet toxische stof zijn vitamine B6, foliumzuur (B11) en B12 nodig.
*Lipidenprofielen= profiel wat de verscheidenheid aan vetten weergeeft die in het bloed circuleren.
Referenties:
- Roach, R.E.J. Helmerhorst, F,M. Lijfering. W.M. Stijnen, T. Algra, A. Dekkers, O.M. (27-2-2015) Combined oral contraceptives: the risk of myocardial infarction and ischemic stroke. Geraadpleegd op 11-11-2020, van https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD011054.pub2/full.
- Momeni, Z. Dehghani, A. Fallahzadeh, H. Fallahzadeh. Koohgardi, M. Dafei, M. Hekmatimoghaddam, S.H. Mohammadi, M. (10 -6-2020) The impacts of pill contraceptive low-dose on plasma levels of nitric oxide, homocysteine, and lipid profiles in the exposed vs. non exposed women: as the risk factor for cardiovascular diseases. Geraadpleegd op 15 november van: https://link.springer.com/article/10.1186/s40834-020-00110-z.
- Meier, T.B. Drevets, W.C., Kent Teague, T. Wurfel, B. E. Mueller, S.M. Bodurka, J. Dantzer, R. Savits, J. (1-9-2017). Kynurenic acid is reduced in females and oral contraceptive users: Implications for depression. Geraadpleegd op 15 november van: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28867283/.
- Williams, V.W. (8-2017 )Hormonal contraception and the development of autoimmunity: A review of the literature. Geraadpleegd op 15 november van: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28912620/.
- Higdon, J. (2000) Vitamin B6. Geraadpleegd op 15 november van: https://lpi.oregonstate.edu/mic/vitamins/vitamin-B6#tryptophan-metabolism.
- Palmery, M. Saraceno, A. Vaiarelli, A. Garlomagno, G. (2013) Oral contraceptives and changes in nutritional requirements. Geraadpleegd op 21 november van: https://www.europeanreview.org/wp/wp-content/uploads/1804-1813.pdf .